กฎบัตรอาเซียนบัญญัติไว้ในข้อ 11 เรื่อง เลขาธิการอาเซียนและสำนักเลขาธิการอาเซียน ว่า เลขาธิการอาเซียนมีที่มาจากการแต่งตั้งของที่ประชุมสุดยอดอาเซียน มีวาระการดำรงตำแหน่ง 5 ปี และไม่สามารถต่ออายุได้ เลขาธิการอาเซียนต้องมาจากพลเมืองของประเทศสมาชิกอาเซียนหมุนเวียนตามลำดับตัวอักษรชื่อภาษาอังกฤษของประเทศสมาชิก โดยจะพิจารณาจากคุณสมบัติบุคคลผู้มีความซื่อสัตย์สุจริต มีความสามารถ มีประสบการณ์ทางวิชาชีพ และคัดเลือกด้วยความเท่าเทียมกันทางเพศ
บทบาทและหน้าที่ของเลขาธิการอาเซียน คือ ปฏิบัติหน้าที่และความรับผิดชอบให้เป็นไปตามบทบัญญัติของกฎบัตรอาเซียน รวมทั้งตราสาร พิธีสาร และแนวปฏิบัติที่มีอยู่ของอาเซียนที่เกี่ยวข้อง และมีหน้าที่อำนวยความสะดวกและสอดส่องดูแลความคืบหน้าในการปฏิบัติตามความตกลงและข้อตัดสินใจของอาเซียน รวมทั้งเสนอรายงานประจำปีเกี่ยวกับงานของอาเซียนต่อที่ประชุมสุดยอดอาเซียน โดยเลขาธิการต้องเข้าร่วมประชุมต่าง ๆ ของที่ประชุมสุดยอดอาเซียน คณะมนตรีความมั่นคงอาเซียน คณะมนตรีประสานงานอาเซียน และองค์กรระดับรัฐมนตรีอาเซียนเฉพาะสาขา และการประชุมอาเซียนอื่น ๆ ที่เกี่ยวข้อง ทั้งนี้ เลขาธิการอาเซียนต้องเสนอข้อคิดเห็นของอาเซียนและเข้าร่วมประชุมกับภาคีภายนอกตามแนวนโยบายที่ได้รับความเห็นชอบและตามอำนาจหน้าที่ที่เลขาธิการอาเซียนได้รับมอบหมาย และเสนอแนะการแต่งตั้งและการพ้นจากหน้าที่ของรองเลขาธิการอาเซียนต่อคณะมนตรีประสานงานอาเซียน เพื่อให้ความเห็นชอบ
ตำแหน่งเลขาธิการอาเซียน เป็นหัวหน้าเจ้าหน้าที่ฝ่ายบริหารของอาเซียน ซึ่งมีรองเลขาธิการอาเซียน 4 คน มีชั้นและสถานะของรัฐมนตรีช่วยว่าการ โดยให้รองเลขาธิการอาเซียนรับผิดชอบต่อเลขาธิการอาเซียนในการปฏิบัติหน้าที่ของตนตามวาระ วาระละ 3 ปี ซึ่งรองเลขาธิการอาเซียนทั้ง 4 คน แต่ละคนต้องมีสัญชาติ ที่แตกต่างกัน ทั้งนี้ เลขาธิการอาเซียนและเจ้าหน้าที่ทุกคนในสำนักเลขาธิการอาเซียนต้องยึดมั่นในมาตรฐานสูงสุดของความซื่อสัตย์สุจริต ความมีประสิทธิภาพ และความสามารถในการปฏิบัติหน้าที่ของตน ต้องไม่ขอหรือรับคำสั่งจากรัฐบาลหรือภาคีภายนอกอาเซียนใด ๆ ซึ่งอาจมีผลสะท้อนถึงตำแหน่งหน้าที่ของตนในฐานะที่เป็นเจ้าหน้าที่ของสำนักเลขาธิการอาเซียนซึ่งรับผิดชอบต่ออาเซียนเท่านั้น โดยประเทศสมาชิกอาเซียนยอมรับที่จะเคารพต่อความรับผิดชอบของเลขาธิการและเจ้าหน้าที่อันมีลักษณะเฉพาะของอาเซียน และจะไม่แสวงหาที่จะมีอิทธิพลต่อเลขาธิการอาเซียนและเจ้าหน้าที่อื่นใดในการปฏิบัติตามความรับผิดชอบของบุคคลเหล่านั้น
นอกจากนั้น กฎบัตรอาเซียนข้อ 13 ยังกำหนดให้มีการจัดตั้งสำนักเลขาธิการอาเซียนแห่งชาติ โดยให้ประเทศสมาชิกอาเซียนจะต้องจัดตั้งสำนักเลขาธิการอาเซียนแห่งชาติ เพื่อทำหน้าที่เป็นผู้ประสานงานกลางแห่งชาติ และเป็นหน่วยงานระดับชาติที่จะเก็บรักษาข้อสนเทศในเรื่องต่าง ๆ เกี่ยวกับอาเซียน และประสานงานระดับชาติเกี่ยวกับการปฏิบัติตามข้อตัดสินใจของอาเซียน ประสานงานและสนับสนุนการเตรียมการประชุมอาเซียน รวมทั้งมีหน้าที่ส่งเสริมอัตลักษณ์และความสำนึกเกี่ยวกับอาเซียนในระดับชาติ และมีส่วนร่วมสร้างประชาคมอาเซียนด้วย
ทั้งนี้ หลังจากมีการประกาศใช้กฎบัตรอาเซียนอย่างเป็นทางการใน พ.ศ. 2551 มีผู้ดำรงตำแหน่งเลขาธิการอาเซียน คือ ดร.สุรินทร์ พิศสุวรรณ จากประเทศไทย โดยมีวาระการดำรงตำแหน่ง 5 ปี ระหว่าง พ.ศ. 2551 – 2555 / ค.ศ. 2008 – 2012 และเลขาธิการอาเซียนคนปัจจุบัน คือ นายเล เลือง มิงห์ (Le Luong Minh) จากประเทศเวียดนาม โดยมีวาระการดำรงตำแหน่งระหว่าง วันที่ 1 มกราคม พ.ศ. 2556 – 31 ธันวาคม พ.ศ. 2560
รายชื่อเลขาธิการอาเซียน
![](/ckeditor/upload/2/HR-Darsono1450249786831454359.jpg)
1. เอช. อาร์ ดาร์โซโน (H. R. Darsono) สัญชาติ อินโดนีเซีย ดำรงตำแหน่งระหว่าง
วันที่ 7 มิถุนายน 2519 - 18 กุมภาพันธ์ 2521
![](/ckeditor/upload/2/Umarjadi-Njotowijono7082769360792915983.jpg)
2. อูมาร์จาดี โนโตวิโจโน (Umarjadi Notowijono) สัญชาติ อินโดนีเซีย ดำรงตำแหน่งระหว่าง
วันที่ 19 กุมภาพันธ์ 2521 – 30 มิถุนายน 2521
![](/ckeditor/upload/2/CE4Bh-vWMAEAUzK.jpg)
3. ดาตุ๊ก อาลี บิน อับดุลลาห์ (Datuk Ali Bin ABdullah) สัญชาติ มาเลเซีย ดำรงตำแหน่งระหว่าง
วันที่ 10 กรกฎาคม 2521 – 30 มิถุนายน 2523
![](/ckeditor/upload/2/angelo reyes and family3042560129717516900.jpg)
4.นาร์ซิสโซ จี. เรเยส (Narcisco G. Reyes) สัญชาติ ฟิลิปปินส์ ดำรงตำแหน่งระหว่าง
วันที่ 1 กรกฎาคม 2523 – 15 กรกฎาคม 2525
![](/ckeditor/upload/2/Chan Kai Yau.jpg)
5. ฉาน กาย เยาว์ (Chan Kai Yau) สัญชาติ สิงคโปร์ ดำรงตำแหน่งระหว่าง
วันที่ 18 กรกฎาคม 2525 – 15 กรกฎาคม 2527
![](/ckeditor/upload/2/70233.jpg)
6. แผน วรรณเมธี (Phan Wannamethee) สัญชาติ ไทย ดำรงตำแหน่งระหว่าง
วันที่ 16 กรกฎาคม 2529 – 15 กรกฎาคม 2532
![](/ckeditor/upload/2/CKfM4fpWUAADnfa.jpg)
7. รอดเดอริค ยอง (Roderick Yong) สัญชาติ บรูไน ดำรงตำแหน่งระหว่าง
วันที่ 16 กรกฎาคม 2529 – 16 กรกฎาคม 2532
![](/ckeditor/upload/2/te_02.1.jpg)
8. รัสลี นูร์ (Rusli Noor) สัญชาติ อินโดนีเซีย ดำรงตำแหน่งระหว่าง
วันที่ 17 กรกฎาคม 2532 – 1 มกราคม 2536
![](/ckeditor/upload/2/ajit-singh-2.png)
9. ดาโต๊ะ อาจิต ซิงห์ (Dato Ajit Singh) สัญชาติ มาเลเซีย ดำรงตำแหน่งระหว่าง
วันที่ 1 มกราคม 2536 – 31 ธันวาคม 2540
![](/ckeditor/upload/2/picture_ambassador_rodolfo1.jpg)
10. โรดอฟโฟ ซี. เซเวอรีโน จูเนียร์ (Rodolfo C. Severio Jr.) สัญชาติฟิลิปปินส์ ดำรงตำแหน่งระหว่าง
วันที่ 1 มกราคม 2541 – 31 ธันวาคม 2545
![](/ckeditor/upload/2/New SIF Chairman - Mr Ong Keng Yong (Hi-Res)(2).jpg)
11. ออง เค็ง ยอง (Ong Keng Yong) สัญชาติสิงคโปร์ ดำรงตำแหน่งระหว่าง
วันที่ 1 มกราคม 246 – 31 ธันวาคม 2550
![](/ckeditor/upload/2/surin.jpg)
12. สุรินทร์ พิศสุวรรณ (Surin Pitsuwan) สัญชาติไทย ดำรงตำแหน่งระหว่าง
วันที่ 1 มกราคม 2551 – 31 ธันวาคม 2555
![](/ckeditor/upload/2/asean-secretary-general.jpg)
13. เล เลือง มิงห์ (Le luong Minh) สัญชาติ เวียดนาม ดำรงตำแหน่งระหว่าง
วันที่ 1 มกราคม 2556 – 31 ธันวาคม 2560
![](/ckeditor/upload/2/Le_Luong_Minh_(9187338066)5290467079529551213.jpg)
14. นายลิ้ม จ็อก ฮอย (Lim Jock Hoi) สัญชาติ บรูไน ดำรงตำแหน่งระหว่างวันที่
1 มกราคม 2561 - 31 ธันวาคม 2565
![](/ckeditor/upload/2/Lim_Jock_Hoi.jpg)
ที่มา : แก้ไขเพิ่มเติมจาก
-
-
อัครพงษ์ ค่ำคูณ ในหนังสือ 50 คำ กุญแจไขอาเซียน